Heel wat theorieën (en de praktijk) bevestigen dat het in het kader van de motivatie van medewerkers heel belangrijk is dat de ABC-‘zaken’ geanalyseerd, besproken en ‘bereikt’ worden.
Maar wat betekent dat?
Volgens de zelfdeterminatietheorie bereik je motivatie door tegemoet te komen aan drie essentiële psychologische basisbehoeftes die iedereen heeft of de meesten onder ons hebben: de behoefte aan autonomie, aan verbondenheid (of de band met mensen) en aan competenties. Deze kan je dus ook onthouden als de ABC-elementen van motivatie (Autonomie, verBondenheid, Competentie).
Autonomie verwijst naar het gevoel van keuzes hebben en vrijheid in het handelen, denken en voelen zodat je aan het roer staat van je eigen (werk)leven.
In het kader van het werk betekent dit dat mensen zelf kunnen beslissen over een aantal zaken, en zelf dus een bepaalde mate van vrijheid hebben en ervaren in hun job.
Afhankelijk van de persoonlijkheid heeft de ene persoon heel veel behoefte en zelfs nood aan vrijheid (en beschouwt hij of zij regels als onmiddellijk heel beperkend). Anderen zien deze vrijheid als ‘vrijheid in een kader’ en gaan wel soepeler om met regels en procedures.
Bij heel wat medewerkers van wie de autonomiebehoefte (heel) groot is die in een lokaal bestuur gaan werken, is er vaak in de begintijd (en ook later …) een ‘shockeffect’ over het aantal regels en procedures dat ze moeten volgen.
De Band met mensen of de verBondenheid beschrijft het verlangen om een connectie te voelen met anderen en om je gewaardeerd te voelen door anderen. Dat betekent dus de behoefte aan positieve en verbindende contacten met anderen, zowel intern als extern. Het kan zowel gaan over goede en toffe contacten met de collega’s, met de leidinggevende, met het beleid, met de burgers, cliënten enzovoort.
Competentie gaat over de behoefte om je bekwaam te voelen om de gewenste doelen te bereiken. Het gaat om de behoefte om een job te doen in lijn met je competenties, en niet gewoon een job te doen in functie van loon. Het betekent het kunnen inzetten, laten zien en gebruiken van de eigen competenties (kennis, vaardigheden en attitudes).
Hoe meer deze behoeftes ondersteund worden, hoe sterker, kwaliteitsvoller en steviger de motivatie.
